Wat stelt dit kunstwerk voor? Het is een 'bijenhotel'.
Op 19 juni opende portefeuillehouder Nils Berndsen het eerste '
bijenlint' van Rotterdam: letterlijk een lint van 12 bijenhotels van het Vroesenpark tot de Rotte. Nils deed dat samen met leerlingen van basisschool de Blijberg.
Niet voor niets met leerlingen van de Blijberg, want deze school op de hoek van Noorderhavenkade en Gordelweg, heeft 'groen' op het lesprogramma staan en de schooltuinen weer in gebruik genomen.
De leerlingen van groep 6, 7 en 8 hebben ieder hun eigen stukje land. Daar gaan ze 1 keer per week 1 uur groenten verbouwen. Onder andere uien, aardappels, radijsjes, boontjes, koolrabi en sterrekers.
Onderwijzer Taco Vuijk geeft wijze raad. Ze zijn twee maanden geleden begonnen. Elk jaar zal de school opnieuw bekijken of ze meedoen.
Onkruid wieden.
De leerlingen leren er veel van en hebben er duidelijk plezier in. Voor de jongen met het witte t-shirt bleek het zo inspirerend, dat hij ook thuis een groentetuin is begonnen.
Iedere leerling heeft zijn eigen 'taartpunt'.
'Dit is mijn groentetuin.'
'Meester, is dit radijsje groot genoeg?' Taco: 'Nou, een beetje ielig, dus wacht nog maar even met oogsten van de rest.' Taco vertelde dat ze eerst veel water hebben afgevoerd. Het stuk moet nog gedraineerd worden. Dat gaat deze herfst gebeuren.
Terug naar de bijenhotels. Bijen bestuiven planten en zijn daarom erg belangrijk. Iedereen kent natuurlijk wel de honingbij en de hommel (ook een soort bij). Minder bekend is dat er in Nederland zo'n 350 soorten bijen te vinden zijn.
Helaas gaat het al jaren slecht met de bijen door parasieten (de varroamijt) en pesticiden (chemische bestrijdingsmiddelen om insectenvraat en schimmels tegen te gaan).
Nils vertelt waarom de deelgemeente bijdraagt aan bijenhotels.
Verder is er een gebrek aan voedsel voor bijen. Bermen in steden worden vaak te snel en teveel gemaaid. Daardoor komen er geen bloemen op en als ze er wel komen, zijn ze te snel verdwenen en kunnen dus geen zaad schieten voor een volgend jaar. Privé-tuinen zijn tegenwoordig vaak een woestijn van steen, waardoor bijen daar niets te zoeken hebben. Ook de intensieve landbouw maakt dat er steeds minder kruiden en bloemen staan. Geen bloemen, geen voedsel. Onze provincie maakt het zo bont, dat hier de sterfte onder bijen het hoogst is van heel Nederland. Ten slotte is er te weinig nestgelegenheid. Tijd voor actie dus!
Nils onthult met een leerling één van de 12 bijenhotels.
De bijenhotels zien er bijzonder, leuk en ingenieus uit. Ze zijn (net als de informatieborden) gemaakt door
Bijologisch.nl.
Holle stengels van bamboe of riet en takken waarin gangen zijn geboord. De andere kant moet dicht zijn. Zoek bij voorkeur stengels/maak gangen van verschillende diameter, zodat allerlei soorten bijen (de ene soort is groter dan de ander) in het hotel terecht kunnen om een nest te maken, veilig te slapen en te overwinteren.
Ontwerper en meubelmaker Michiel van der Lugt van Bijologisch.nl laat zien hoe het hotel gemaakt is. Het hotel moet elke dag een paar uur in de zon hangen en beschut zijn tegen regen.
Vandaar dat dak erboven. En dan maken we er natuurlijk meteen een groen dak van. Hoef je voor je ontbijt niet ver te vliegen.
Wat je met lege wijnkistjes al niet kunt doen. Een mooie manier van recyclen.
Glazen buisjes in de wijnkist als slaapplaats. Gebrek aan privacy is klaarblijkelijk geen probleem.
De hotels zijn bedoeld voor vrijgezellen, dus niet voor een bijenvolk. Daarvoor zijn bijenkorven of - kasten. Overigens steken vrijgezelle bijen, zoals hommels, niet.
Michiel overhandigt Nils een informatiebord en bedankt hem als 'groene ambassadeur'.
Nils in gesprek met Taco. Taco liet weten dat een vader van één van de leerlingen een bijenkorf wil plaatsen. Dus een hotel voor een volk, niet voor singles.
Van de
website van de Blijbergschool: 'Er wordt voor dit bijenproject van de ouders een kleine vrijwillige bijdrage gevraagd van € 2 per kind. Dit wordt besteed aan de kast, het materiaal en een kleine overkapping om de kast te beschermen tegen regen en wind. Kinderen kunnen ook aandeelhouder worden door een spaarrekening te openen. Voor €10 word je aandeelhouder en krijg je een pot honing van de eerste oogst. Echte Blijbijhoning. Dan moet je wel een beetje geduld hebben want dat gaat waarschijnlijk pas volgend jaar lukken.'
Zo'n hotel heeft alleen maar zin als er ook bijen op af komen. En die komen alleen als er in de omgeving wat te eten is. Daarom zijn de grasstroken bij de Gordelweg omgeploegd en zijn er bepaalde plantenzaden uitgestrooid. In de hoop dat die planten nog snel op zouden komen en bloeien. Ook wordt er voortaan minder gemaaid.
Hierdoor ontstaat een aaneengesloten natuurlijke verbinding tussen de groenzones van Overschie, het Vroesenpark en het Rottegebied. De
ecologische hoofdstructuur op Rotterdamse schaal.
Nils heeft zelf ook een groentetuin in de
Gordelwegtuinen. Hij liet ons vol enthousiasme zien wat hij verbouwde.
Mobiel bijenhotel? Dit hotel moest nog een plek krijgen.
Het bijenlint is overigens één van de activiteiten van de
Bijenstichting, een stichting die zich inzet voor de belangen van bijen. Dus als je donateur, vrijwilliger of sponsor wilt worden of meer wilt weten over bijen, klik dan op de link hierboven.
Hoe staat het een maand later met de de hotels, de bijen en de bloemen? De hotels zijn geplaatst. Sommige staan wat lager bij de grond, andere hangen in bomen. Ook de informatieborden zijn geplaatst.
Je kunt overigens een bijenhotel kopen voor je eigen tuin of balkon of er zelf één maken. Klik
hier voor meer informatie.
Het zaaigoed is niet echt aangeslagen. Misschien was het daarvoor ook wat te laat en de droogte van de laatste twee weken heeft natuurlijk niet geholpen. Volgend jaar beter.
De bijen vliegen anders wel een stukje verder: aan de rand van het Noorderkanaal staan veel planten in bloei. Vooraan staat raapzaad (met de gele bloemen; ook op de foto hieronder), achteraan harig wilgeroosje (met roze bloemen).
En ja hoor, bijen zijn er! Een honingbij op raapzaad. Maar dit is nu net geen vrijgezelle soort en die maakt dus geen gebruik van het hotel.
Ook gele lis staat aan het water en krijgt bezoek van een hommel.
Denk je nog een ander soort bij te fotograferen, blijkt de natuur je een loer te draaien. Want het is een zweefvlieg, maar dan in ieder geval wel met een toepasselijke naam: de hommelbijvlieg.
Nog meer voedsel voor hongerige bijen: de gewone bereklauw (vooral niet verwarren met de veel grotere en 'agressieve' grote bereklauw) trekt veel insecten. Hij schijnt ook geschikt te zijn voor menselijke
consumptie, maar laat ze hier maar staan, anders krijgt de bij ook nog eens concurrentie.
Een hommel op moerasandoorn.
Foto's: Mick Otten en Johannes Odé
Tekst: Mick Otten
