16 november 2014

Singelplanfeest als afronding opknappen Spoor- en Provenierssingel



De afronding van het opknappen en verfraaien van de Spoorsingel en de Provenierssingel was voor de Vereniging Bewoners Provenierssingel reden om eind september uit te pakken met het Singelplanfeest, dat tevens samenviel met de start van de jaarlijkse Raamkunst.



Om het een historisch tintje te geven werd het feest geopend met de aankomst op het Proveniersplein van een oude tram, waaruit een jong koppel Eva en Casper stapte, gekleed in 19e eeuws kostuum.

Bewoners van de Provenierssingel en Spoorsingel verzamelden zich bij het podium. Daar werden verschillende personen in het zonnetje gezet die betrokken waren bij het opknappen van de singels.

Zoals projectmanager Anne Mollema (rechts op de foto) van Stadsontwikkeling Rotterdam, die vanaf het begin bij de renovatie betrokken was, hier bedankt door Janine Kroeze.


In 2001 is door de gemeenteraad van Rotterdam het Singelplan vastgesteld, met als doel de singels in Rotterdam een ingrijpende opknapbeurt te geven. In 2012 waren de Spoorsingel en de Provenierssingel aan de beurt.

Rotterdam heeft zijn singels te danken aan stadsarchitect Willem Nicolaas Rose (1801-1877). Hij ontwierp de singels om afvalwater van woningen en bedrijven af te voeren en daarmee de stadshygiëne en waterhuishouding in de snel groeiende stad te verbeteren.

Imposante boom aan de singel.

Rose liet Jan David Zochers het groenplan voor de singels ontwerpen. Het groenplan van de Provenierssingel en Spoorsingel werd echter ontworpen door tuinbouwkundige D.G. Vervooren.

Anne Mollema samen met Bertus Damen, de bouwer van de gereconstrueerde brug over de Provenierssingel. Onder leiding van Anne Mollema zijn de singels vanaf  2012 stevig onder handen genomen. In 2007 was al begonnen met de maken van plannen. Verschillende bewoners waren hierbij en bij de uitvoering betrokken.

De singels waren ernstig verwaarloosd en er was veel overlast, o.a door 'perron nul', vertelt Janine Kroeze (foto rechts) voorzitter van de Vereniging Bewoners Provenierssingel. Zij opende het feest met Karel van Breukhoven, prominent bewoner aan de Provenierssingel, die als één van de eersten de strijd aanbond tegen de verpaupering. In 1996 richtte hij de Vereniging Bewoners Provenierssingel op. Als cadeau kreeg Karel een badeend. Als eendenliefhebber heeft Karel destijds de eendenkooi in de singel laten plaatsen en eenden in de singel uitgezet.


'Maak een schilderij van je droomhuis' was de opdracht van een schilderwedstrijd ter gelegenheid van het Singelplanfeest. Jurylid Barbara Obst doet de prijsuitreiking.


Twee zusje, Liza en Eva, kregen de eerste en tweede prijs.

Just Schafgans toont één van de andere ingezonden schilderijen.


Het kunstplan voor de singels werd ontwikkeld door het Centrum Beeldende Kunst Rotterdam. Samen met bewoners werden  kunstwerken aan beide singels gerealiseerd.  De Rotterdamse kunstenaar Klaas Gubbels maakte 'in de verte zie ik een zwaan'.


Kunst en functionaliteit kunnen samengaan vinden kunstenaars Guido Marsille en Onno Poiesz die 'de zitplek' ontwierpen op de Spoorsingel


Al eerder werd de Provenierssingel opgesierd met de fontein 'de drie vissen' van Gérard Héman. Hij woonde bijna 50 jaar aan de Provenierssingel.

'De jonge mens op het eiland' van Henk Visch in de Spoorsingel.

Voor de gemeente is het Singelplan van de Provenierssingel en de Spoorsingel nog niet af. Er zijn concrete plannen om beide singels met elkaar te gaan verbinden. Er komen dan bruggen van het Proveniersplein en de Proveniersstraat naar de Spoorsingel.

Ter gelegenheid van het tot stand komen van het singelplan heeft singelbewoner Hans Rombouts het boekje 'Provenierssingel & Spoorsingel, groene oases in Rotterdam' geschreven.



Voor belangstellenden geeft hij een rondleiding langs de Provenierssingel.



Hans Rombouts heeft zich jaren lang zeer verdienstelijk gemaakt voor de Provenierssingel. Behalve voorzitter en later bestuurslid van de bewonersvereniging (VBP) was hij oprichter van de kunstcommissie Provenierssingel en initiatiefnemer van diverse kunstwerken aan de Provenierssingel.

Met de reconstructie van de kerkbrug, de voormalige verbinding naar de in 1976 afgebroken Provenierskerk, werd de grondige renovatie van de Provenierssingel afgesloten. 

Nils Berndsen kwam ook even langs op het Singelfeest. Hij was als voormalig portefeuillehouder sterk betrokken bij het opknappen van de singels.


De Raamkunst van dit jaar was gewijd aan historische foto's  en bouwtekeningen van de Provenierssingel uit het Stadsarchief.

Zoals een foto van de in 1976 afgebroken Provenierskerk.


Jos Valster bracht obades aan de bezoekers.

Marktkramen met bric-à-brac ontbreken niet.

Geef maar twee euro voor die sjaal.

Ook Hans Tweedehands had klandizie met zijn gigantische collectie vinyl (in de zin van langspeelplaten). Maar die heeft hij het hele jaar door. Uit heel Nederland komen verzamelaars naar hem toe.

Simone Romanov van atelier Lieshout had speciaal voor de gelegenheid koekjes gebakken met het portret van voormalig stadsarchitect Rose. Er zijn plannen om een monument voor hem op te richten.

Wie wil er nog een boekje van 100 jaar Provenierssingel? Dat boekje werd uitgebracht in 2008. Het nieuwe boekje van Hans Rombouts gaat grif van de hand. Voor belangstellenden is het boekje te verkrijgen bij de Vereniging Bewoners Provenierssingel.


Lex Zonneveld van Salon Zonneveld in gesprek met gebiedscommissielid Nelleke Weltevrede (rechts op de foto) en Cultuurscout Sanne Landsdaal (naast Lex). Lex heeft verschillende acts geregeld voor het feest. De afgelopen zes jaar heeft hij regelmatig artiesten uitgenodigd voor optredens in zijn Salon Zonneveld in de Provenierswijk.

Speciaal voor het Singelplanfeest schreef Daniël Dee (rechts op de foto), stadsdichter van Rotterdam in 2013, het volgende gedicht:

Twee singels, één strijdlied

elk verlies is van tijdelijke aard
elke ontsporing verdwijnt alsof het nooit is geweest
op de bodem van de singel
dansen hele kleine diertjes
melaatse bacteriën
afkomstig uit het leprozenhuis
dat was in de dagen van weleer
de arme duivel zijn huid
als de schubben van een vis
loopt niet meer door onze straten
de klepper klept niet meer
elke overwinning is er eentje
aan de kant van de singel
dansen hele kleine diertjes
de homo sapiens een tweevoetige primatensoort
beter bekend onder de naam mens
gezien van de maan zijn ze allen even verheugd
verwaarloosbaar groter dan de even opgetogen
kwakende eenden in volledige overeenstemming
zonder een spoortje van ontsporing
elke overwinning is er eentje
deze is van ons

Ter verduidelijking: de Provenierswijk is vernoemd naar het Proveniershuis, een voormalige opvang voor leprozen, dat in de zestiende eeuw stond op de plek van het huidige plantsoen van de Provenierssingel. In 1898 werd het Proveniershuis voor de aanleg van deze Provenierssingel afgebroken.

In de tram van weleer vertelde Esther de Jong historische verhalen.


Een wonderlijke groep mensen in oudewerwetse kleding vermengden zich tussen de feestvierder: straattheater Les Professeurs. 'Een groep professoren uit het verleden dwaalt verwonderd door de hedendaagse wereld. Hoe zouden wetenschappers van weleer naar onze wereld kijken? Wat zou hun aandacht trekken? Wat zouden zij nader willen onderzoeken? Waarop richten zij hun kijkvensters?


In hun ogen lezen we verwondering, interesse, fascinatie en honger naar begrip. Zij nemen details van het moderne leven onder de loep. Zij observeren, analyseren en trekken hun conclusies. Volgt u ze?


Niet te vermijden: de mannen van Schaaksoos de Provenier proberen de jeugd aan het schaken te krijgen. De aanhouder wint!


Verrassend was het optreden van BruusQ met fraaie en ingetogen songs, gezongen door Ivan van den Helder en Marco van der Bij, beide singersong-writers.

De groep BruusQ speelt een verrassend puur Nederlandstalig programma. En met een uniek concept, want BruusQ zingt vaak driestemmig.  Ze nemen het publiek mee in de zelfgeschreven liedjes die diep gaan, ze geven zichzelf bloot met rebelse en tegelijk gevoelige teksten waardoor je soms in tranen of in lachen uitbarst.


Applaudiserend voor BruusQ. Janine Kroese en haar man Tom Arbman waren jarenlang betrokken bij de renovatie van de Provenierssingel.

Ondanks dat de liedjes van BruusQ meer luisterliedjes zijn, werd er toch op gedanst.


Als afsluiting van het Singelplan werd de Provenierproeverij gehouden in samenwerking met de zes horecabedrijven op de kruising van de Proveniersstraat en de Molenwaterweg: Spaans restaurant La Cazuela, Anatolisch en Mesopotamisch restaurant Dunya Lokanta, Bistronomie le Nord, Thais restaurant Blue Mekong, BioBodega en Caffè Booon.


Het deel van de Molenwaterweg naar de Provenierssingel was omgetoverd tot een heus straatterras. En met het warme zomerse weer waande je je in een Zuid-Europees land.

Constance Hintjes (midden) had de Proeverij georganiseerd. Voor 5 euro kon je consumptiebonnen kopen,

waarmee je uit de deelnemende café's en restaurants een proeverij kon halen.

En voor 5 euro kon je bij Caffè Booon een fles wijn halen.

Vanwege het succes zal volgend voorjaar opnieuw dit deel van de Molenwaterweg worden afgesloten voor een straatterras.

Naschrift: Sinds deze maand behoren de Provenierssingel en de Spoorsingel tot twee van de zeven Rotterdamse singels die uitgeroepen zijn tot beschermd stadsgezicht.


Foto's en tekst: Johannes Odé