Het afgelopen jaar is het gehele complex van Station Hofplein grondig onder handen genomen. Na de eerdere restauratie van 7 bogen zijn nu de overige 10 bogen na grondige restauratie bruikbaar gemaakt voor verhuur en is de gevel aan de Raampoortstraat weer in haar oude glorie hersteld. Een knap stuk restauratiewerk uitgevoerd door Jurriëns, gespecialiseerd in de restauratie van monumentale gebouwen.
Op 16 augustus 2010 vertrok de laatste trein van Randstad Rail van Station Hofplein naar Den Haag Centraal.
De Hofpleinlijn was de eerste elektrische spoorweg in Europa, waarmee welgestelde Rotterdammers comfortabel naar Scheveningen en het Kurhaus konden reizen.
Het
originele kopstation van de Rotterdamse architect J.P. Stok stond aan het vooroorlogse Hofplein. In het in art nouveau stijl opgetrokken station met de halfronde gevel was ook het beroemde café-restaurant Loos gevestigd. Tijdens het bombardement in mei 1940 werd het ernstig beschadigd en is het helaas niet herbouwd.
Geen trein betekent echter niet dat het bijna twee kilometer lange Hofbogenviaduct zal verdwijnen. Integendeel, het is een Rijksmonument en is in 2006 gekocht door de woningcorporaties Havensteder en Vestia verenigd in Hofbogen BV.
Van de website van Hofbogen BV (in cursief, ook verderop in dit bericht):
Het doel van deze gezamenlijke aankoop is de herontwikkeling van het voormalige spoorviaduct tot een aantrekkelijk verblijfsgebied in Rotterdam Noord. De dagelijkse leiding van deze operatie ligt in handen van het projectbureau Hofbogen.
Vanwege de slechte staat van de bogen van het voormalige Station Hofplein is in 2010 besloten om de eerste 7 bogen te restaureren voor nieuw te verhuren bedrijfsruimten.
In september 2011 is Station Hofplein omgedoopt tot
Mini Mall.
Verschillende horeca en designwinkels namen hun intrek. Vooral Bird kreeg vanaf het begin een grote toeloop en blijft veel bezoekers trekken. Een aantal bogen wisselden van eigenaar.
Na de realisatie van de Mini Mall heeft projectbureau Hofbogen onderzoek laten doen naar de mogelijkheden om ook de resterende 10 bogen in het Station Hofplein te restaureren. Belangrijke partners in dit onderzoek zijn de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, Nationaal Restauratiefonds en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.
Jarenlang waren de gevels van de resterende bogen een fotodecor van de geschiedenis van Station Hofplein. Hier het originele stationsgebouw. Eigenlijk wel jammer dat die historische beelden zijn verdwenen.
Foto van het in 1956 geopende stationsgebouw door architect
Van Ravesteyn, dat later moest verdwijnen voor de spoortunnel.
Uit de technische opname is gebleken dat de restauratie van deze tweede fase van het Station Hofplein zeer noodzakelijk was. Net als bij de eerste zeven bogen van het Station Hofplein was het beton zeer ernstig aangetast door decennialang achterstallig onderhoud.
De eerste onderhoudswerkzaamheden zijn begonnen in 2013.
In mei 2014 zijn de gevels in de steigers gezet en kreeg het stationsgebouw haar oude naam terug.
Het als een kunstwerk van
Christo verpakte stationsgebouw. Links rukt de
Luchtsingel op, maar staat er nog niet tegenaan.
Verantwoordelijk voor de restauratie zijn (van links naar rechts) Gijs van der Kleij, procesmanager voor de Hofbogen BV (ontwikkelingsmanager van
Rotterdams Ontwikkel Kollektief), Daan Ossewaarde, directie (Eficia Advies) en Cayo van Meurs, ontwerp en dagelijks toezicht (projectleider van
Akropolis).
Het project is aangenomen door
Jurriëns, gespecialiseerd in de restauratie van monumentale gebouwen. De uitvoering ligt in handen van Theo Moerman (blauwe helm).
De bogen van Station Hofplein zijn een onderdeel van het 1,9 km lange Hofpleinviaduct. Het was in 1908 het eerste in gewapend beton uitgevoerde spoorwegviaduct in Nederland.
Om dit Rijksmonument weer zijn oude glorie terug te geven en weer bruikbaar te maken, moesten de loslatende betondelen worden verwijderd en de bewapening deels worden vervangen.
Besloten werd dit te doen door water onder hele hoge druk tegen het betonoppervlak te spuiten.
Het betonherstel is uitgevoerd door het bedrijf
Vogel B.V., gespecialiseerd in betonrenovatie.
Het spuiten ging met zeer veel lawaai gepaard en gaf - 12 weken lang - onvermijdelijk overlast voor de omwonenden. Ondanks excuserende rondschrijfbrieven bleef het klachten regenen van omwonenden. Mechanisch verwijderen van het oude beton was geen optie volgens de aannemer.
De originele bewapening is na het spuiten duidelijk zichtbaar.
Door het schoonspuiten van de pilaren is duidelijk te zien dat er rond 1907 ander en zwaarder betonijzer werd gebruikt dan tegenwoordig. Ook dit is nu een historisch plaatje, want niet meer zichtbaar.
Om de kolommen te beschermen zijn hoekprofielen aan de oude bewapening gelast.
Het plafond wordt met de hand afgesmeerd met een laag cement.
Waarna de constructie met een betonspuit wordt voorzien van een nieuwe sterke betonlaag.
En vervolgens is een nieuwe betonlaag aangebracht op alle tien bogen.
De laatste afwerking gebeurt met de hand.
Het zware en vele intensieve handwerk zit erop.
Imposant: de gerestaureerde kolommengalerij vóór het aanbrengen van de scheidingswanden.
Voor de gevels aan de Raampoortstraatzijde is gekozen voor hoogwaardige renovatie.
De ornamentiek en gevelafwerking is in overleg met de Rijksdienst voor Cultureel erfgoed in originele staat teruggebracht. Een aantal krulversieringen is opnieuw gegoten.
Frijnwerk is in oude glorie hersteld door monumentale stucadoors van
Van Milt Restaurateurs. Daarvan zijn er nog maar enkelen in Nederland. Ze hebben voor dit werk een aangepaste kam gemaakt om het frijnslag aan te brengen.
Tijdrovend precisiewerk.
De beschadigde natuursteen wordt hersteld door
Steenhouwerij Maarsen.
Ook mooi ambachtelijk werk.
De kozijnen zijn geproduceerd in de timmerfabriek van Jurriëns.
Echt pasmaat plaatsen van de kozijnen kan haast niet, dus moeten aanpassingen gemaakt worden.
Om kosten te drukken is aan de Katshoekzijde van Station Hofplein gekozen voor een strakkere afwerking.
De Luchtsingel is tegen de kop geplaatst en is voorzien van een nieuw kunstwerk. Op de Luchtsingel komen we nog eens uitvoerig terug.
Voor de oplevering worden de vloeren gestofzuigd.
Vlak voor het nieuwe jaar zijn de 10 gerenoveerde bogen gecontroleerd voordat ze zijn overgedragen aan projectbureau Hofbogen.
De eerste sleutel aan een nieuwe huurder is op 5 januari door Gijs van der Kleij overhandigd aan Rob Kolfes en Jan Pieter Pranger van
Kevin.Murphy. Zij gaan in die drie bogen (oppervlakte: 1.000 m2) het hoofdkantoor van Kevin.Murphy Nederland vestigen.
Andere huurders van de gerenoveerde bogen zijn een Portugees visrestaurant, een platenzaak en
BIRD neemt er een boog bij.
Ook de Raampoortstraatzijde is klaar op het schilderwerk van de gevels na. Dat kan pas worden uitgevoerd bij een temperatuur boven de 10º en het ziet er dus nu nog wat verfomfaaid uit. Noord heeft weer een prachtig monument 'terug'!
Het dak van de bogen van Station Hofplein is lekvrij gemaakt en wordt de komende tijd afgewerkt.
Buro Zus heeft afgelopen najaar plannen voor ontwikkeling en programmering van het dak besproken met omwonenden. Hun grootste zorg: blijven we overlast houden? In een later blogbericht komen we nog terug op het dak en de plannen daarvoor.
Na het schilderwerk zal Station Hofplein er weer prachtig uitzien!
We hopen dat Station Hofplein zal gaan fungeren als publiekstrekker voor alle Hofbogen en daarmee dit bijzondere monument de aandacht en betekenis krijgt die het verdient; ook voor bewoners en ondernemers in de omliggende wijken.
Meer informatie vind je op
Station Hofplein van Projectgroep Hofbogen. Interessante weblinks over de Hofbogen (geschiedenis, toekomstplannen en activiteiten) vind je op op het blog van
Vrienden van de Hofpleinlijn.
Foto's: Johannes Odé
Tekst: Johannes Odé en Mick Otten
